لیکوییدیتی چیست؟ بررسی مفهوم نقدشوندگی در بازار ارز دیجیتال
یکی از مهم‌ترین موضوعات در هر سرمایه‌گذاری، توانایی خرید یا فروش دارایی است. منظور از خرید و فروش این است که سرمایه‌گذار در هر زمان و بنا به هر علتی، بتواند در سریع‌ترین فرصت ممکن داراییش را بفروشد. سؤال اینجاست که اگر فروشنده‌ای نتواند فروش داراییش را به سهولت انجام دهد، خرید آن کالا چه سود و ارزشی دارد؟ سهولت در خریدوفروش یک دارایی موضوعی است که ما به آن لیکوییدیتی یا نقدینگی می‌گوییم.
مفهوم لیکوئیدیتی (Liquidity) زمانی که در بازار پرتلاطم ارزهای دیجیتال مطرح می‌شود، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. در این مقاله از تریتکس قصد داریم به این موضوع بپردازیم که تعریف دقیق لیکوییدیتی چیست. لیکوییدیتی ارز دیجیتال چیست و نقدشوندگی چه اهمیتی در بازار ارزهای دیجیتال دارد و عوامل مؤثر بر لیکوییدتی چه هستند. جواب همه این ابهامات در این مقاله آورده شده است. از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای متن همراه ما باشید.
مفهوم لیکوئیدیتی چیست؟
لیکوییدیتی یا نقدشوندگی اصطلاحی است که اغلب در بازارهای مالی برای توصیف سهولت تبدیل یک دارایی به پول نقد استفاده می‌شود. به عنوان مثال فرض کنید یک آیتم کلکسیونی را با قیمتی معادل 1000 دلار خریده‌اید. مدتی بعد نیاز به وجه نقد پیدا می‌کنید و می‌خواهید آیتمی را که خریده‌اید، بفروشید.
اگر در بازار برای آن مشتری‌های متعدد و به اصطلاح دست به نقد وجود داشته باشد و آن را با قیمتی حتی بالاتر از قیمت خریدتان بخواهند بدان معناست که دارایی شما نقدینگی بالایی دارد. اکنون تصور کنید جنسی که خریده‌اید هیچ مشتری حتی به قیمت خریدتان هم نداشته باشد. این بدین معناست که نقدینگی کالا یا دارایی شما اندک است و نمی‌توانید به راحتی آن را به پول نقد تبدیل کنید.
نقدینگی پارامتری تعیین کننده در جذب و استقبال سرمایه‌گذاران و رشد یک دارایی محسوب می‌شود. نبود لیکوییدیتی می‌تواند موجب افت شدید قیمت و نابودی یک پروژه یا کالا شود.
لیکوییدیتی ارز دیجیتال، کدام ارز بیشترین میزان نقدینگی را دارد؟
در دنیای کریپتو، لیکوییدیتی به توانایی تبدیل یک ارز به وجه نقد یا ارزهای دیگر گفته می‌شود. به عبارت دیگر، لیکوییدتی در بازار ارزهای دیجیتال، به این معناست که اگر به دنبال ارزی مشخص هستید بتوانید آن را به آسانی خریداری کنید و از سوی دیگر، اگر ارزی را در اختیار دارید و قصد دارید آن را بفروشید، حتماً خریداری دست به نقد برای آن وجود داشته باشد.
از آنجا که می‌توان لیکوییدیتی را معیاری برای اندازه‌گیری عرضه و تقاضا یک دارایی دانست؛ بنابراین بازاری که نقدینگی بیشتری داشته باشد، بازار مطمئن‌تر و سالم‌تری تلقی می‌شود. در عین حال ارز دیجیتالی که همواره نقدینگی بیشتری داشته باشد از گزند نوسانات شدید قیمت، پامپ و دامپ‌های ساختگی در امان‌تر است.
در میان ارزهای دیجیتالی که در بازار وجود دارند، بیت کوین بالاترین میزان لیکوییدیتی را در اختیار دارد. هیج صرافی را نمی‌توانید پیدا کنید که در لیست ارزهای قابل خریدوفروشش نامی از بیت کوین نبرده باشد.
انواع لیکوییدتی
پس از آنکه به مفهوم لیکوییدتی پرداختیم؛ اکنون نوبت به بررسی انواع آن می‌رسد. به طور کلی مفهوم نقدشوندگی در دو چهارچوب اساسی طبقه‌بندی می‌شود که عبارت‌اند از:
- لیکوییدتی بازار (Market Liquidity)
لیکوییدتی بازار پارامتری است که اجازه می‌دهد تا دارایی ها با قیمت‌های منصفانه خریدوفروش شوند. منظور از قیمت‌های منصفانه نزدیک ترین قیمت به ارزش ذاتی دارایی‌هاست. البته باید به این موضوع توجه داشت که در هر بازاری که شکاف قیمت میان فروشنده و خریدار کمتر باشد، بازار از لیکوییدتی یا نقدشوندگی بهتری برخوردار است.
به عبارت دیگر هرچقدر که قیمت‌های خریداران و فروشندگان به هم نزدیک‌تر باشد بازار از شرایط مناسب‌تری برخوردار بوده و نقدشوندگی بهتر بر آن حاکم است.
- لیکوییدتی ترازنامه‌ای (Accounting Liquidity)
لیکوییدتی ترازنامه‌ای اصطلاحی است که بیشتر در زمینه مشاغل و ترازنامه‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عبارت اشاره به توانایی و سهولت پرداخت بدهی‌های جاری و کوتاه‌مدت یک شرکت دارد. بنابراین می‌توان گفت لیکوییدتی ترازنامه‌ای ارتباط مستقیمی با سلامت مالی یک شرکت دارد.
اهمیت مفهوم لیکوئیدیتی در ارزهای دیجیتال
بازار ارز دیجیتال وابستگی فراوانی به نقدشوندگی دارد. لیکوییدتی در ارزهای دیجیتال ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، نقدشوندگی بالا می‌تواند به استراتژی خروج شما از معاملات کمک کرده و فروش دارایی‌هایتان را تسهیل کند.
از آنجا که ارزهای دیجیتال دارایی جدید در امور مالی تلقی می‌شوند لیکیوییدتی یا نقدشوندگی در این بازار نوپا از اهمیت بسیاری برخوردار است. برخی از دلایل این اهمیت به شرح زیر هستند:
- وجود نقدشوندگی بالا دستکاری قیمت‌ها را سخت‌تر می‌کند
لیکوییدتی در بازار ارزهای دیجیتال، آن را کمتر در معرض دستکاری بازیگران مخرب قرار می‌دهد. به عنوان یک فناوری نوپا، ارزهای دیجیتال به دلیل نبود قوانین مشخص و وجود افراد سودجو که دستکاری در قیمت‌ها هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارد.
وجود یک نقدشوندگی بالا در دارایی دیجیتالی مانند بیت کوین یا اتریوم، موجب شده است تا کنترل عمل قیمت توسط افراد یا گروه‌های سودجو به پایین‌تر میزان خود برسد.
- نقدشوندگی بالا موجب ثبات قیمت و کاهش نوسان‌ها خواهد بود
هرچقدر که یک بازار تجاری بتواند فعالیت‌های خریدوفروش را با یکدیگر هماهنگ‌تر کند، علاوه بر رونق بشتر از ثبات و نوسان‌های کمتر برخوردار خواهد بود. این ویژگی‌ها را تنها می‌توان در یک بازار با نقدشوندگی بالا یافت.
در چنین بازاری هر زمان که دارایی را بخرید یا بفروشید همواره فعالانی وجود خواهند داشت که آماده باشند آن دارایی را با شما تبادل کنند. باید به این نکته نیز توجه داشت که افراد در یک بازار با نقدشوندگی بالا می‌توانند با لغزش یا نوسان اندک قیمت‌ها، موقعیت‌های معاملاتی خود را ایجاد کنند یا از آن خارج شوند.
- نقدشوندگی بالا تحلیل درستی از رفتار معامله‌گران ارائه می‌کند
افزایش مشارکت و علاقه معامله‌گران در بازار به معنای افزایش نقدینگی است. تعداد بیشتر سفارش‌های خریدوفروش، نوسان‌ها را کاهش می‌دهد و به معامله‌گران تصویری جامع‌تری از نیروهای بازار می‌دهد.
عوامل مؤثر بر لیکوییدتی در ارز دیجیتال
یکی از عوامل کلیدی و مؤثر بر لیکوییدتی در بازار ارزهای دیجیتال، حجم معاملات است. با مراجعه به هر وب‌سایتی که رتبه‌بندی ارزش بازار ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهد، می‌توانید حجم روزانه معاملات را مشاهده کنید. حجم‌های معاملاتی بالاتر نشان می‌دهد افراد بیشتری در حال خریدوفروش هستند.
دانش ناکافی و قوانین نامشخص و در برخی موارد دست‌وپا گیر موجب شده تا معاملات در عرصه ارزهای دیجیتال محدود باشد. البته نوآوری‌ها و امکاناتی که ارزهایی مانند بیت کوین، اتریوم و بسیاری دیگر در اختیار کاربران قرار داده‌اند، علاقه به این حوزه را افزایش داده است.
خوشبختانه در سال‌های اخیر تعداد صرافی‌های ارز دیجیتال چند برابر شده است. وجود صرافی‌های بیشتر موجب افزایش تعداد و حجم معاملات شده است و همین امر به افزایش نقدشوندگی کمک می‌کند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر لیکوییدتی ارزهای دیجیتال، افزایش کاربردهاست. هر چه ارزهای دیجیتال شده بیشتر به عنوان وسیله پرداخت مورد استفاده قرار گیرند، نقدشوندگی افزایش بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل پذیرش این دارایی‌های دیجیتال توسط بازرگانان می‌تواند به افزایش تراکنش‌ها و به تبع آن افزایش نقدشوندگی کمک فراوانی کند.
قوانین و مقررات نیز نقش مهمی در تعیین لیکوییدتی ارزهای دیجیتال دارند. کشورهای مختلف مواضع گوناگونی در مورد ارزهای دیجیتال اتخاذ کرده‌اند. در برخی کشورها ارزهای دیجیتال ممنوع شده است و در برخی هیچ محدودیتی وجود ندارد.
تعدادی از کشورها هم هنوز درباره برخورد با این پدیده جدید تصمیم مشخصی اتخاذ نکرده‌اند. علی‌رغم این چندگانگی، ارزهای دیجیتال با سرعت زیادی در حال رشد هستند. بنابراین موضع شفاف مقامات دولتی در مورد مسائلی مانند حمایت از مصرف‌کنندگان و امور مالیاتی می‌تواند منجر به مشارکت بیشتر افراد شود. مشارکت بیشتر در نهایت و بر افزایش نقدشوندگی تأثیرگذار خواهد بود.
اندازه‌گیری لیکوییدتی در بازار ارزهای دیجیتال
اسپرد خریدوفروش (Bid-Ask Spread)
شکاف یا حد فاصله میان بالاترین قیمت پیشنهادی (فروش) و کمترین قیمت تقاضا (خرید) در دفتر سفارشات، با اصطلاحی با نام اسپرد خریدوفروش یا پیشنهاد خرید و درخواست فروش شناخته می‌شود. هرچه این اسپرد کوچک یا به عبارتی باریک‌تر باشد، می‌توان گفت که ارز دیجیتال مورد نظر نقدشونده‌تر است.
این در حالی است که اگر سرمایه‌گذاران اسپرد یا شکاف بیشتری را در میان قیمت‌های پیشنهادی و درخواستی ببینند آن را به نشانه پایین‌بودن میزان نقدشوندگی دارایی تعبیر می‌کنند.
- حجم معاملات (Trading Volume)
حجم معاملات عامل مهمی در تعیین لیکوییدتی در بازار ارزهای دیجیتال است. منظور از حجم معاملات، به مجموع دارایی‌های دیجیتالی رد و بدل شده در یک صرافی ارز دیجیتال در یک بازه معین گفته می‌شود. تغییر در شاخص حجم معاملات می‌تواند جهت و رفتار بازیگران بازار را تحت تأثیر قرار دهد. حجم معاملات بالا نشان دهنده فعالیت تجاری بیشتر (خریدوفروش) بوده که به معنای نقدشوندگی و کارایی بیشتر بازار است. از سوی دیگر حجم معاملات پایین به معنای فعالیت کمتر و لیکوییدتی کم است.
- ابعاد بازار (Market Size)
در حال حاضر، اندازه کل بازار ارزهای دیجیتال در برابر بازارهای با سابقه‌ای مانند سهام، هنوز بسیار کوچک است. به عنوان مثال، بر اساس بالاترین قیمت تاریخی بیت کوین که حوالی 68 هزار دلار به ثبت رسیده است و تقریباً 19 میلیون بیت کوین استخراج شده، کل سرمایه بازار آن حدود 1.3 تریلیون دلار برآورده شده بود. در حالی که ممکن است این میزان به نظر بالا به نظر برسد، اما این بازار به اندازه سایر بازارهای مالی که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً در آن حضور می‌کنند، بزرگ و نقدشونده نیستند و فاصله قابل ملاحظه‌ای از نظر ابعاد بازار با آن‌ها وجود دارد.
جمع‌بندی
در این مطلب به مفهوم لیوکوییدتی یا نقدشوندگی پرداختیم و درباره انواع آن، اهمیت، عوامل موثر و نحوه اندازه‌گیری آن گفت‌وگو کردیم. با آنکه ممکن است هر کالا یا جنسی در ظاهر ارزشمند و آینده‌دار تلقی شود؛ اما باید بدانیم که تنها ارزشمندی معیار مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست. موضوع لیکوییدتی یا نقدشوندگی حرف اول را در انتخاب یه دارایی یا کالا به عنوان سرمایه می‌زند.
این پارامتر زمانی که صحبت از ارزهای دیجیتال به میان می‌آید اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. زیرا این عرصه هنوز نوپا بوده و پروژه‌ها و دارایی‌های بی ارزش فراوانی در آن یافت می‌شود. بنابراین سعی کنید با افزایش دانش و بررسی کامل ماهیت یک ارز دیجیتال دست به انتخاب بزنید.
اگر هنوز هم نسبت به انتخاب بازار ارزهای دیجیتال به عنوان بخشی از سرمایه‌گذاری خود دچار تردید هستید یا ارز دیجیتال مورد نظرتان را هنوز نیافتید به شما توصیه می‌کنیم از تجربه و تخصص مشاوران تیم تریتکس بهره‌مند شوید.
دیـــدگـاه خـود را بـه اشــتراک گــذاریــد