از این اتفاق عجیب، مدت زیادی نگذشته است: «جک دورسی (Jack Dorsey)، یکی از بنیان‌گذاران و مدیرعامل پیشین توئیتر، اولین توئیت خود را با قیمتی حدود 2.9 میلیون دلار در بازار OpenSea که یکی از بازارهای معروف NFT است،‌ به فروش رساند.» اما سؤال اینجاست که مگر می‌شود چنین چیزی را به فروش گذاشت؟ آن هم با این قیمت؟ اصلا NFT چیست و چطور کار می‌کند؟ آیاNFT، همان ارز دیجیتال است؟ چگونه می‌توان از NFT درآمد کسب کرد؟ در ادامه، پاسخ تمامی این سؤال‌ها را خواهیم داد.

توکن (Token) چیست؟

پیش از آن‌که به NFT بپردازیم ابتدا باید بدانیم که توکن چیست. توکن (رمزنگاری شده)، به نوعی از دارایی دیجیتال اطلاق می‌شود که برخلاف سکه (کوین)، بلاکچین مستقل و اختصاصی خود را ندارد و بر روی بلاکچین‌های موجود نظیر اتریوم (Ethereum) ایجاد می‌شود. لذا فرایند ایجاد یک توکن بسیار راحت‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر از ایجاد یک بلاکچین و سکه است. در ضمن، توکن ایجاد شده از امنیت و فرایند تایید تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند تعریف شده در بلاکچین مورد استفاده بهره می‌برد. توکن‌ها همانند رمز ارزها، قابل معامله، خرید، فروش و نگه‌داری در کیف پول بلاکچین مورد استفاده هستند.

از معروف‌ترین توکن‌ها می‌توان به تتر (Tether) و USD Coin که بر روی بلاکچین اتریوم ایجاد شده‌اند، اشاره نمود.

ان اف تی چیست؟ معرفی انواع توکن قابل معاوضه و غیر معاوضه یا NFT

ان اف تی نوعی از توکن‌های غیرقابل معاوضه است که برای اینکه درک بهتری از ان اف تی یا توکن غیرقابل تعویض پیدا کنید به معرفی توکن و انواع آن می‌پردازیم. توکن‌ها دو نوع مختلف دارند و با عنوان توکن قابل معاوضه و توکن غیرقابل معاوضه شناخته می‌شوند که در ادامه معرفی می‌کنیم

توکن‌ قابل معاوضه (Fungible Token)

توکن قابل معاوضه، دارایی‌ است که بتوان آن را با دارایی‌ مشابه و ارزش یکسان معاوضه کرد. فرض کنید شخصی یک چک‌پول پنجاه هزار تومانی به شما قرض می‌دهد. لزوماً نباید همان چک‌پولی را که گرفتید، پس بدهید. هر نوع چک‌پول پنجاه هزار تومانی دیگر هم ارزش یکسانی با پولی که قرض گرفته‌اید، دارد.

توکن‌ غیرقابل معاوضه (NFT)

NFT درواقع، توکنی است که آن را نمی‌توان معاوضه کرد و نام خود را از عبارت (None-Fungible Token) به معنی «توکن غیرقابل معاوضه» گرفته‌ ‌است.

گرانترین NFT های معامله شده تاکنون

توکن nft چه تفاوتی با توکن قابل تعویض دارد؟

علاوه بر ویژگی معاوضه‌پذیر بودن، توکن‌ها دو تفاوت دیگر نیز دارند. توکن‌های NFT را نمی‌توان به واحدهای کوچک‌تر تقسیم کرد. زیرا کوچک‌ترین واحد این نوع توکن‌ها، یک NFT است. اما توکن‌های قابل معاوضه را می‌توان به واحدهای کوچک‌تر تقسیم کرد. برای مثال، یک اسکناس پنج‌ هزار تومانی را می‌توان به پنج اسکناس هزار تومانی تبدیل کرد.

تفاوت دیگری که این توکن‌ها با هم دارند، این است که توکن‌های NFT مانند شماره تلفن همراه، منحصربه‌فرد هستند و از هر توکن NFT فقط یک عدد وجود دارد. درحالی‌که توکن‌های قابل معاوضه، ویژگی‌هایی یکسان دارند؛ همان‌طور که یک بیت کوین با بیت کوینی دیگر برابر است و فرقی ندارد.

تفاوت ارزهای دیجیتال و NFT

برای اینکه تفاوت میان ارزهای دیجیتال و NFTها را درک کنید، یک اسکناس هزار تومانی را در نظر بگیرید. یک اسکناس هزار تومانی نسبت به اسکناس هزار تومانی دیگر، ارزش یکسانی دارد. در بازار ارزهای دیجیتال نیز ارزش یک بیت کوین با یک بیت کوین دیگر برابر است. اما این ماجرا در زمینه NFT متفاوت است. ارزش یک NFT با نمونه‌های مشابه آن یکسان نیست. به همین دلیل، می‌توان گفت که هر NFT نسبت به بقیه توکن‌ها منحصربه‌فرد است.

صنعت NFT چگونه شکل گرفت؟

صنعت NFT بر روی شبکه اتریوم و با استاندارد توکن ERC-720 آغاز شد. تیم اتریوم به این نتیجه رسید که صنعت ارزهای دیجیتال به نوع جدیدی از توکن نیاز دارد تا بتواند با کمک آن، مالکیت انحصاری دارایی‌هایی نظیر آثار هنری دیجیتالی، ویدئوها، موسیقی یا دارایی‌های مشهود را مشخص کند. تنها راه دستیابی به این هدف، ایجاد یک نوع توکن بود که حداکثر یک بار عرضه شود. این توکن‌ها بر روی شبکه اتریوم دارای استاندارد ERC-720 هستند؛ درحالی‌که توکن‌های قابل تعویض دارای استاندارد ERC-20 می‌باشند و به سادگی از نوع دیگر متمایز می‌شوند.

شبکه اتریوم دارایی‌های NFT نظیر تصاویر و … را در بلاکچین خود نگه‌داری نمی‌کند. این شبکه فقط شماره سریال NFT را ذخیره کرده و خود تصویر در جایی دیگر نگه‌داری می‌شود. اغلب دارایی‌های NFT در یک سیستم غیرمتمرکز اشتراک‌گذاری فایل‌ها که فاقد سرور مرکزی است و به روش همتا به همتا کار می‌کند، نگه‌داری می‌شوند. این سیستم IPFS یا Interplanetary Filing System نامیده می‌شود.

هنگامی که فردی یک NFT را می‌خرد، بلاکچین، انتقال مالکیت آن را ثبت می‌کند و از طریق یک لینک بهIPFS ، دسترسی خریدار را به NFT برقرار می‌کند.

کاربران می‌توانند NFTها را مانند ارزهای دیجیتال نظیر شیبا اینو (SHIB) یا تتر (USDT) در یک کیف پول نظیر متامسک (MetaMask) نگه دارند. سیستم، NFT و ارزهای دیجیتال را به صورت خودکار به دو دسته مجزا تفکیک می‌کند.

کاربران برای تولید و انتقال NFT بر روی شبکه اتریوم به اتر نیاز دارند؛ همانطور که پیش‌نیاز خرید و فروش ارز دیجیتال بر روی این شبکه، وجود اتر در کیف پول کاربر است.

متداول‌ترین انواع NFTها

NFTها در واقع، گواهی مالکیت انحصاری هر دارایی فیزیکی یا دیجیتال هستند که در شبکه بلاکچین ثبت می‌شوند. اگرچه در حال حاضر، اکثر NFTها تصاویر هنری هستند، اما این صنعت به آرامی در حال گسترش است تا دارایی‌های فیزیکی بیشتری را تحت پوشش قرار دهد.

در حال حاضر، متداول‌ترین انواع NFTها عبارتند از:

  • تصاویر: تصاویر هنری دیجیتالی، نقاشی‌ها، عکس‌ها و سایر انواع آن، متداول‌ترین نوع NFT است. یک شخص می‌تواند یک تصویر را به عنوان یک NFT بفروشد یا کلکسیونی بزرگ از هزاران تصویر NFT ایجاد کند.
  • موسیقی: هنرمندان معروف عرصه موسیقی از این فناوری برای فروش آلبوم‌ها یا تک‌آهنگ‌های خود استفاده می‌کنند و مبالغ بیشتری نسبت به فروش معمولی آنها دریافت می‌کنند.
  • دارایی‌های به دست آمده از بازی‌ها: توکن‌های NFT برای دارایی‌های به دست آمده در طول بازی‌های بلاکچینی نظیر کارت‌هایی که به گیمر قدرت می‌دهد یا املاک و مستغلات مجازی و نقشه‌های زمین استفاده می‌شوند. بازی‌های NFT نظیر دیسنترالند (MANA)، نقشه‌های زمین را به قیمت 2 میلیون دلار هم فروخته‌اند.
  • نام‌های دامنه: دامنه‌های غیرمتمرکز نظیر دامنه‌های ETH. می‌توانند در سرویس نام اتریوم (ENS) ثبت شده و به عنوان یک NFT فروخته شوند. کاربران می‌توانند وب‌سایت‌های واقعی را بر روی این دامنه‌ها بسازند. بسیاری از برندها و اینفلوئنسرها از دامنه ETH. در توئیتر و شبکه‌های اجتماعی خود استفاده می‌کنند. دامنه‌های باارزش نظیر MetaVerse.eth به قیمتی بالغ بر یک میلیون دلار فروخته می‌شوند. کاراکترهای ایموجی نیز در دامنه ENS پشتیبانی شده و به عنوان NFT قابل فروش هستند.

حجم بازار NFT

براساس گزارش بازار منتشر شده توسط سایت NonFungible، حجم کل معاملات در بازارهای اولیه و ثانویه، در سه ماهه دوم سال 2022، معادل 8.070.349.275 دلار، تعداد معاملات 10.105.967 و تعداد کیف پول‌های فعال 1.247.083 بوده است. نمودارهای زیر نیز حجم و تعداد معاملات و تعداد کیف پول‌های فعال را به تفکیک بخش‌های مختلف بازار NFT در سه ماهه دوم سال 2022 نشان می‌دهد.

حجم معاملات، تعداد معاملات و تعداد کیف پولهای فعال بازار NFTچرا مردم NFT می‌خرند؟

همانطور که در بند قبل ملاحظه کردید، حجم بازار NFT بزرگ است. اما چرا این گونه است و افراد تمایل دارند در این بازار فعالیت داشته باشند و میلیون‌ها دلار برای یک NFT پرداخت کنند، وقتی به سادگی می‌توانند با یک کلیک، یک تصویر با فرمت JPEG را ذخیره کنند و یا از آن عکس بگیرند.

شبکه بلاکچین، این امکان را فراهم می‌کند تا بدون نیاز به یک مرجع متمرکز، NFTها از اعتبار برخوردار باشند و به عنوان یک امضای دیجیتالی برای تصدیق مالکیت و اصالت آنها عمل می‌کند. هرچند، بحث‌هایی پیرامون NFTها درخصوص کسب سود از مبادله آنها نیز مطرح است. یک دارنده کلکسیون هنری به نام پابلو رودریگرز، یک کلیپ ده ثانیه‌ای را از یک هنرمند به مبلغ 67.000 دلار خریداری کرد و آن را 6.6 میلیون دلار فروخت.

اما این تنها کاربرد NFT نیست. آنها برای اقلام دیجیتالی باارزش و مهم نیز قابل استفاده هستند. بورس نیویورک، دو سال پیش اعلام کرد که توکن‌های NFT اولین معاملات انجام شده در شش شرکت بزرگ را صادر می‌کند.

تصاویر JPEG می‌توانند به صورت نامحدود تکثیر شوند، ولی این امکان برای NFTها وجود ندارد، چون آنها چیزی بیش از یک تصویر هستند. این ویژگی، آنها را برای ارائه آثار هنری دیجیتالی، کلکسیون‌های کمیاب و یا اقلام بازی‌های بلاکچینی، ایده‌آل می‌سازد. وقتی شما از یک تصویر، عکس می‌گیرید، شما مالک آن تصویر نیستید. در حالی که مالکیت NFT فقط به یک نفر تعلق دارد. موارد زیر از دلایل خرید NFTهاست:

  • دسترسی به مزایای انحصاری: مزیت کلیدی NFTها این است که مالکیت انحصاری را به دارندگان خود اعطا می‌کنند. این بدان معناست که کاربران می‌توانند دارایی‌های دیجیتالی داشته باشند که در دسترس دیگران نیستند و از این طریق از برخی امتیازات، مانند ورود به انجمن‌های آنلاین انحصاری و دسترسی اولیه به مجموعه‌های NFT آتی استفاده کنند.
  • کسب سود: NFTها اغلب به دلیل خصوصیات منحصربه‌فرد خود به عنوان فرصتی برای سرمایه‌گذاری درنظر گرفته می‌شوند. چون NFTها قابل تقسیم شدن نیستند، هر NFT می‌تواند ارزشی بیش از هر ارز دیجیتال داشته باشد. این خصوصیت باعث می‌شود برای کسانی که به دنبال منافع مالی هستند، سرمایه‌گذاری مطلوبی باشند و ارزش آنها به شدت به میزان تقاضای آنها و مبلغی که خریداران می‌خواهند برای آن بپردازند، بستگی دارد.
  • حفظ ارزش: به دلیل قابلیت NFTها برای حفظ ارزش، می‌توان از آنها به عنوان ذخیره دیجیتالی سرمایه استفاده کرد. چون آنها مانند ارزهای سنتی در معرض تورم نیستند، برخی از آنها را می‌توان یک گزینه سرمایه‌گذاری امن و پایدار درنظر گرفت.
  • ایمن کردن مالکیت و حقوق: NFTها راهی امن برای تصدیق مالکیت به صورت دیجیتالی هستند. هر NFT در بستر بلاکچین ردیابی و تایید می‌شود. لذا جعل یا سرقت آنها عملا غیرممکن است. این ویژگی، آنها را برای حفاظت از حقوق دیجیتال، خصوصا در مورد دارایی‌های فیزیکی نظیر املاک و مستغلات، ایده‌آل می‌کند.

معامله NFT: از تولید تا فروش

پیش از آن‌که دارایی خود را به NFT تبدیل کنید، باید ایده‌ای نو داشته باشید. زیرا این ایده باعث می‌شود که NFT شما میانNFT های مشابه، منحصربه‌فرد به‌نظر برسد. بنابراین هرچقدر ایده شما خاص‌تر باشد، NFT باارزش‌تری خلق خواهید کرد.

مرحله اول: یک حساب کیف پول ارز دیجیتال ایجاد کنید

کیف پولی را انتخاب کنید که از شبکه بلاکچین مرتبط پشتیبانی کند. یکی از این کیف پول‌ها، متامسک (MetaMask)  است. همچنین باید مقداری اتر در کیف پول خود داشته باشید تا هزینه فرایند ضرب توکن را بپردازید. متامسک نسبت به بقیه کیف پول‌های ارز دیجیتال مزیتی نیز دارد:‌ آن را می‌توانید به‌صورت افزونه به مرورگرهایی مانند فایرفاکس یا گوگل کروم اضافه کنید.

مرحله دوم: در بازارهای NFT یک حساب ایجاد کنید

پس از آن‌که در یکی از کیف پول‌های ارز دیجیتال حساب ایجاد کردید، نوبت آن رسیده که در یکی از پلتفرم‌های NFT حساب کاربری ایجاد کنید. در این زمینه، پلتفرم‌های مختلفی از جمله فاندیشن (Foundation)، میکرزپلیس (Makersplace)، رَریبل (Rarible) و اپن سی (OpenSea) وجود دارند.

شیوه ورود و ساخت حساب در بیشتر سایت‌های نامبرده یکسان است و در همه آن‌ها باید بخش‌هایی مانند نام کاربری، بیو و عکس پروفایل را پر کنید. سپس باید منتظر بمانید تا حساب شما تایید شود. پس از آن‌ باید کیف پول ارز دیجیتال خود را به پلتفرم مربوطه وصل کنید. این امر باعث می‌شود تا توکن‌هایی که ایجاد می‌کنید، ذخیره شوند و در فرایند انجام تراکنش‌ها مشکلی ایجاد نشود.

مرحله سوم: NFT منحصر‌به‌فرد خود را تولید کنید

در این مرحله، ‌می‌توانید یک اثر هنری، موسیقی، نقاشی و هر دارایی دیگری را به NFT تبدیل کنید. بعضی پلتفرم‌ها امکان ساخت NFT را در خود سایت فراهم می‌کنند، اما در برخی پلتفرم‌ها چنین امکانی وجود ندارد و باید برای ساخت توکن منحصربه‌فرد خود از پلتفرم‌های دیگر کمک بگیرید.

توکن NFT می‌تواند نسخه دیجیتالی هر نوع دارایی باشد. البته امروزه بیشتر توکن‌ها آثار نقاشی و تصاویر هستند.

مرحله چهارم:‌ اثر هنری خود را برای ساخت NFT بارگذاری کنید

پس از آن‌که نسخه دیجیتالی دارایی خود را تولید کردید، نوبت به بارگذاری آن در پلتفرم NFT می‌رسد. این امر موجب می‌شود تا دارایی شما به توکن NFT تبدیل شود.

برای شروع باید در پلتفرم مورد نظر روی گزینه Create کلیک کنید.

سپس باید یک شبکه بلاکچین انتخاب کنید. رریبل از چند شبکه مانند پالیگان (Polygon)، تزوس (Tezos) و فلو (Flow) پشتیبانی می‌کند. البته بسیاری از NFTها در بستر بلاکچین اتریوم تولید می‌شوند.

مرحله پنجم: ضرب NFT یا مینتینگ  (Minting)

اگر تمامی مراحل پیش را پشت سر گذاشتید، وقت آن رسیده که بر روی توکنی که ساخته‌اید، قیمت بگذارید. در این مرحله، انتخاب می‌کنید که توکن، سینگل (single) باشد یا مالتیپل (multiple). شاید بپرسید این دو باهم چه تفاوتی دارند؟

توکن‌های سینگل را فقط یک بار می‌توانید بفروشید، اما در توکن‌های مالتیپل می‌توانید نسخه‌های متفاوتی از دارایی خود ایجاد کنید و هرکدام را به‌صورت تکی یا مجموعه‌ای به فروش برسانید.

پس از تکمیل اطلاعاتی نظیر نام توکن، قیمت و توضیحات، حتما گزینه ضرب رایگان (Free minting) را فعال کنید. در این مرحله، تعیین می‌کنید که مردم با چه نوع ارز دیجیتالی می‌توانند توکن شما را خریداری کنند و با توجه به شبکه بلاکچینی که در آن فعال هستید، کارمزد را تعیین می‌کنید.

علاوه بر تعیین میزان کارمزد و ارز مورد نظر، باید حق‌الامتیاز (Royalties) را مشخص کنید. حق‌الامتیاز، میزان سودی است که وقتی دیگران NFT شما را معامله می‌کنند، به شما پرداخت می‌شود. یعنی هر بار که NFT  شما خرید و فروش می‌شود، مقداری سود نیز به شما می‌رسد.

مرحله ششم: معامله توکن

حالا دیگر توکن شما آماده است و می‌توانید با استفاده از تبلیغات در فضای مجازی،NFT  خود را به فروش برسانید. یکی از روش‌های فروش این است که تصویر اثر هنری خود را به اشتراک بگذارید و در بخش توضیحات، لینک خرید آن را به اشتراک بگذارید.

این امر، نوعی تبلیغ برای اثر شما محسوب می‌شود و علاقه‌مندان از این طریق می‌توانند توکن شما را بررسی کنند، از قیمت آن باخبر شوند و در آخر آن را خریداری کنند.

بازارهای محبوب خرید NFT

بازارهای بسیاری وجود دارند که بستر مناسب برای خرید و فروش NFT را فراهم کرده‌اند. در ادامه، به انواع بازارهای محبوبNFT  می‌پردازیم.

اپن سی (OpenSea)

اپن سی یکی از بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین بازارهای معامله توکن‌های غیرقابل معاوضه است. امکانات بسیاری که این بازار در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد، باعث شده تا هم اکنون، بیشترین تعداد کاربران را در میان بازارهای مشابه خود داشته باشد.

اپن سی در سال 2017 ایجاد شد؛ زمانی که هیچ‌کس اطلاعات کافی در زمینه NFT نداشت. آن موقع، هنوز بازار دیگری ایجاد نشده بود، به همین دلیل، کاربران و سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جذب کرد. می‌توان گفت، همین موضوع موجب شد تا اپن سی بی‌رقیب باشد.

البته این بازار در ایران در دسترس نیست و برای استفاده از آن باید از برنامه‌هایی که تحریم را دور می‌زنند، استفاده کنید. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که اگر می‌خواهید در اپن سی فعالیت کنید، کیف پول دیجیتالی شما باید با اپن سی سازگار باشد و اپن سی آن را پشتیبانی کند. اپن سی از کیف پول‌هایی مانند متامسک، فورمتیک (Formatic) و بیتسکی (Bitski) پشتیبانی می‌کند.

لاورا لبز (Lavra Labs)

لاورا لبز یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین صرافی‌های NFT محسوب می‌شود. این شرکت، ابتدا فقط در زمینه نرم‌افزارهای موبایلی فعالیت می‌کرد. اما پس از آن‌که ارزهای دیجیتال مطرح شدند، فعالیت‌های این شرکت نیز نسبت به قبل گسترده‌تر شد و بازارهای رمز ارز را نیز دربرگرفت.

یکی از فعالیت‌های این شرکت در زمینه NFT، مجموعه عکس پروفایل کریپتوپانک (Cryptopunk) در بستر اتریوم بود که شامل ده‌ هزار شخصیت پیکسلی می‌شد. جالب است بدانید که هرکدام از این شخصیت‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را داشتند.

بیکری سواپ (BakerySwap)

بیکری سواپ در مقایسه با دیگر صرافی‌ها ازجمله اپن سی، بازار کوچک‌تری دارد. دانستن این نکته خالی از لطف نیست که علاوه بر بازار NFT، این پلتفرم، بخش دیگری دارد که مختص مبادله دارایی‌های نقدی است.

رریبل (Rarible)

رریبل، یکی دیگر از پلتفرم‌های معتبر و مورد توجه کاربران است. این پلتفرم به خاطر کاربردهایش شباهت بسیاری به اپن سی دارد. رریبل امکان خرید و ‌فروش و ساخت NFT را به شما می‌دهد. تفاوتی که این پلتفرم نسبت به اپن سی دارد، نوع معاملات آن است.

کاربران برای معامله در این بستر باید از رمز ارز انحصاری پلتفرم رریبل استفاده کنند. همانند بسیاری از صرافی‌های دیگر، رریبل نیز بر بستر بلاکچین اتریوم فعالیت می‌کند.

جمع‌بندی

سرمایه‌گذاری در بازار NFT، متفاوت با سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال نیست. ریسک اصلی یک معامله‌گر NFT این است که ممکن است مدت بیشتری منتظر بماند تا NFT به فروش رود، در حالیکه ارز دیجیتال فورا قابل فروش است. یک چیز، قطعی و روشن است: از آنجایی که این صنعت در مراحل ابتدایی خود است و به تازگی دارایی‌های ملموس نیز به عنوان NFT فروخته می‌شوند، توسعه آن در سال‌های آینده مطمئنا جالب خواهد بود.